Vlaams minister van Ruimtelijke Ordening Philippe Muyters wil een meer dynamische planning van de ruimtelijke ordening. “Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is te rigide en laat weinig ruimte voor nieuwe maatschappelijke evoluties. Ik wil komen tot een nieuwe strategische planning om de vijf jaar, waarbij we rekening houden met de actuele noden én ook kijken naar de langere termijn”, zegt hij in een gesprek met de redactie.

De beleidsnota ruimtelijke ordening van minister Philippe Muyters was de laatste die werd goedgekeurd door de Vlaamse regering. Er was veel discussie. Nu zit iedereen op dezelfde golflengte.

Philippe Muyters: “We moeten ons aan de decreten houden. Inzake ruimtelijke ordening zijn dat de codex ruimtelijke ordening die sinds 1 september van dit jaar in voege is en vooral het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Maar dat RSV dateert al van 1997. Ondertussen zijn we 12 jaar verder, hebben we met een aantal nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen te maken en staan we voor een nieuwe reeks uitdagingen, zoals gezinsverdunning, vergrijzing en klimaatverandering waarmee we ook in de ruimtelijke ordening rekening moeten houden. Structuurplannen zijn te rigide. We moeten evolueren naar een dynamische planning waarbij we om de vijf jaar de zaken herbekijken. Ik zou het een ‘scenarioplanning’ willen noemen waarbij we de indeling van de ruimte benaderen vanuit een nieuwe filosofie.”

Dat klinkt theoretisch. Maar Philippe Muyters heeft ook concrete ideeën over hoe hij dat wil bereiken. Dit zijn de klemtonen:

Partnerschap
Philippe Muyters: “Ruimtelijke ordening dicteert zich niet van bovenaf, maar wordt gemaakt door de maatschappij en maatschappelijke processen. Economie, natuur, vrije tijd, landbouw, winkelen… Voor alles is er ruimte nodig, iedereen wil meer ruimte. De vraag naar ruimte is groter dan er ruimte is. Ik zou wel willen, maar dat kan niet. Daarom willen we werken met wat we het partnerschapsmodel noemen. Voor we beginnen met plannen, willen we alle betrokken actoren rond dezelfde tafel samenbrengen en zoeken naar een consensus. Pas nadat die consensus er is, begint men met de uitwerking van de plannen.”

Betrokkenheid
“Ook de burgers zullen sneller geïnformeerd en betrokken worden. Nu gebeurt dat veelal pas op het einde van het planningsproces. Dat zorgt voor veel vertraging wanneer we bijvoorbeeld een stationsomgeving willen renoveren met alles wat dat meebrengt aan ontsluiting en eventueel nieuwe kantoren en winkels. We willen dit voorkomen. Partnerschap en betrokkenheid moeten voor een groot maatschappelijk draagvlak zorgen. Dit moet ook voorkomen dat we verder verglijden naar de dictatuur van het individu. Het maatschappelijk belang moet het opnieuw halen van het individueel belang, zonder afbreuk te doen aan de beroepsmogelijkheden van het individu.”

Snelheid
“Partnerschap en betrokkenheid moeten er ook toe bijdragen dat alles sneller kan. Nu ligt er soms tot vijftien jaar tussen idee en realisatie.”

Verantwoordelijkheid
“Deze Vlaamse regering werkt aan een interne Vlaamse staatshervorming met twee belangrijke klemtonen: de ontwikkeling van stadsregio’s en de invoering van het principe dat maximaal nog maar twee beleidsniveaus verantwoordelijk zijn voor een domein. Dit gaan we ook op de ruimtelijke ordening toepassen. We willen de lokale besturen meer verantwoordelijkheid geven, ze krijgen meer bevoegdheden inzake vergunningen. Zij weten immers beter dan Brussel wat nodig is op lokaal niveau en kennen ook beter de plaatselijke gevoeligheden. Dat houdt wel in dat ze zich goed organiseren én hun verantwoordelijkheid nemen. Voortaan zullen zij politiek afgerekend worden.”

Klantvriendelijkheid
“We verwachten dat de administratie meewerkt en zich klantvriendelijk opstelt. Daar zijn nu veel klachten over. Dat is niet zozeer de fout van de administratie zelf dan wel van de gemaakte politieke keuzes. De administratie moet werken met de decreten en de procedures die door de politiek zijn opgelegd. We moeten de regels en procedures vereenvoudigen. Samen met de vermindering van het aantal beleidsniveaus zorgt het voor meer snelheid en ook meer rechtszekerheid.”

Actueel
Philippe Muyters: “Zoals ik al zei, willen we tegen het einde van de legislatuur naar een nieuwe strategische planning. We willen tot strategische plannen komen die om de vijf jaar bijgesteld worden. Zo kan men rekening houden met de actuele noden én met de nieuwe evoluties die er al zijn of staan aan te komen. We willen dat ook doen bij het begin van elke nieuwe legislatuur. Dat klinkt politiek en is het ook. Want ruimtelijke ordening is niet waardenvrij, het is ook maatschappelijke ordening. En dat is ook voor een stuk een zaak van maatschappelijke en dus ook politieke keuzes.”

De beleidsnota ruimtelijke ordening telt exact 50 bladzijden. Daarin geeft Philippe Muyters zijn visie op hoe ruimtelijke ordening zou moeten zijn. De concrete invulling is voor later. Maar in de nota zijn er al enkele aanwijzingen te vinden:

• Tot het nieuwe RSV worden de afspraken uit het eerste RSV gehonoreerd: ruimte voor 80.000 woongelegenheden tot 2020, 7.000 ha bijkomende industriegrond met een ijzeren voorraad van 3 tot 5 jaar, 38.000 ha bijkomend natuurgebied en 10.000 ha bijkomend bosgebied, 750.000 ha agrarisch gebied waarvan 208.000 ha nog af te bakenen.
• Realisatie van waterbergingsprojecten om de klimaatverandering het hoofd te bieden.
• Activering van onbenutte bedrijfsgronden en bedrijfspanden.
• KMO-zones mogen opnieuw groter dan 5 ha zijn, op voorwaarde dat gemeenten dan samenwerken.
• Absolute prioriteit voor de steden en stedelijke ontwikkeling omdat de nieuwe economie in hoofdzaak van de steden uitgaat.
• Snelle vergunningen voor installaties van hernieuwbare energie (windmolens).
• Inplanting nieuwe bedrijventerreinen aan logistieke knooppunten (water, weg en spoor) en inplanting van nieuwe overslagplatforms.
• Geen nieuwe wegen, wel afwerking missing links. Schrappen van bufferzones voor nieuwe infrastructuur.
• Concentratie van grote winkelprojecten (géén lintbebouwing) die géén concurrentie zijn voor de steden.

Bron: Het Belang van Limburg