Als het brandt, giet Walter Pauli olie op het vuur.

Heb ik even geluk dat ik niet nu, maar tien jaar geleden uitkeek naar een huis in Leuven. Ook al zijn mijn vrouw en ik uit Limburg afkomstig, toen konden we nog gewoon een koopwoning of bouwgrond zoeken. We betaalden wat meer dan we eigenlijk wilden, maar we hadden toch ons huis en we konden verder. Met onze woonst, ons gezin, ons leven.

Nu kan dat niet meer. Leuven is namelijk een van de 65 Vlaamse gemeenten die volgens het nieuwe grond- en pandendecreet een ‘beperking’ moeten opleggen aan kandidaat-kopers. Voortaan mogen niet-Leuvenaars geen bouwgrond meer kopen in een woonuitbreidingsgebied. Dat is alleen nog weggelegd voor mensen ‘van de streek’: wie er minstens drie jaar woont of (deeltijds) werkt, of "een familiale of socioculturele band met de regio" heeft.

"De criteria zijn dus niet zo streng", temen woordvoerders allerhande. Dat is het juist: de criteria zijn zo opgesteld dat ze ruimte laten voor interpretatie. Dus nog minder duidelijkheid voor de aanvrager en nog meer armslag voor het gemeentebestuur. Nog meer vrijheid om nieuwkomers te weigeren. Pure willekeur is het, pure discriminatie. Dat is trouwens de uitdrukkelijke bedoeling van de maatregel: een wettelijk instrument om netjes te kunnen discrimineren. Luidens initiatiefnemer Mark Demesmaeker (N-VA) om de Brusselse rand te vrijwaren van inwijkelingen uit Wallonië en van eurocraten.

Dat een tweedekeus Vlaams-Brabants trekpaard als Mark Demesmaeker (een ondersoort die alleen van stal komt met oogkleppen op) met deze maatregel kwam aandraven, tot daar aan toe. Dat hoort bij zijn invulling van het Vlaams-nationale project. Dat de Vlaamse regering en een ruime meerderheid in het Vlaams Parlement die onzin overnemen, is stilaan dramatisch. Ook al omdat de Vlaamse regering dit decreet zonder inspraak van de gemeenten voorbereidde. Vlaams viceminister-president Frank Vandenbroucke (sp.a) weet beter dan zijn partijgenoot Louis Tobback wat goed is voor Leuven. Knappe kerel, die Frank.

Natuurlijk zal Vandenbroucke aanstippen dat dit grond- en pandendecreet talloze goede en sociale maatregelen bevat, en dat klopt. Maar dat neemt niet weg dat die ‘Demesmaekerparagraaf’ het land onwaardig is.

Ook al verdedigen de initiatiefnemers zich door dit een ‘sociale’ maatregel te noemen: dat arme eigen volk moet toch nog betaalbaar kunnen wonen in eigen streek? Alleen doet een snelle blik op de kaart wel twijfel rijzen of dat inderdaad de echte reden is. Bij die 63 ‘getroffen’ gemeenten, ocharm, liggen Oud-Heverlee, Lovendegem, Destelbergen, Boechout, Hove, De Haan, zelfs Kapellen en Brasschaat (!): nogal wat reservaten voor rijkelui, geleid door gemeentebesturen die zelden betrapt worden op sociale sentimenten. De vermeende dreiging van eurocraten en Walen lijkt voor deze sujetten vooral een prima alibi om nu zelfs openlijk aan dienstbetoon te kunnen doen: zonder gêne locals mogen voortrekken, ‘vreemden’ weigeren.

Agressieve pastoors

Onschuldig is het allerminst.

In heel Vlaanderen, en in Vlaams-Brabant in het bijzonder, vertaalt zo’n fors Vlaams beleid zich steeds openlijker in xenofoob en dus laakbaar gedrag van de inwoners. Mensen worden discriminerender, zelfs agressiever. In Vlaams-Brabant vallen katholieke gelovigen en zelfs pastoors hun eigen (tweetalige) aartsbisschop van Mechelen-Brussel aan, omdat er een tweetalige jubileumfolder werd uitgedeeld. De Vlamingen werden dus niet gediscrimineerd: alles stond netjes in het Nederlands. De inwoners van Waals-Brabant kregen dezelfde folder, dus ook met de Nederlandse tekst erbij. Die Walen aanvaarden dat, de Vlamingen niet.

Net zoals veel Vlaams-Brabantse gemeentebesturen hardnekkig weigeren om aan hun loket andere talen te spreken dan het Nederlands. Gemeentepersoneel zal een Fins of Lets echtpaar dat rechtstreeks uit zijn land arriveerde om in een Europese instelling te werken, liever afblaffen dan één regel Engels te spreken. Dat is het nieuwe gelaat van het moderne Vlaanderen: bars, onbeleefd, achterlijk. Net zoals dat van die Vlaams-Brabantse speelpleinen waar anderstalige ukjes niet langer welkom zijn. Of die Vlaams-Brabantse scheidsrechter die verbouwereerde spelers (uit Jette, dus Brussel!) geel gaf omdat ze Frans praatten.

Onzindelijke wetgeving als dit stukje van het grond- en pandendecreet is stilaan een georganiseerde aanzet tot onverdraagzaamheid. Want volgens Demesmaeker, en met hem de hele Vlaamse politieke elite, is het een hoger goed om eurocraten te proberen buitenhouden.

Wat voor onzin is dat? Wat heeft een eurocraat in godsnaam misdaan dat hij geweerd moet worden? Waren het soms Franse of Britse eurocraten die lobbyden voor de centralisatie van de meeste Europese instellingen in Brussel? Neen of? Van twee één: ofwel is Brussel de hoofdstad van Europa en dan krijg je dus wat Demesmaeker en andere verkrampten ‘eurocraten’ noemen: Europese ambtenaren, Europese politici, een horde lobbyisten, diplomaten, noem maar op. En ja: die verdienen goed hun boterham. Die huizen met hun gezinnen in of vlak bij Brussel. Dus ook in de Vlaamse rand.

Brengt dat problemen mee? Zeker wel. Maar het zorgt ook voor extra bedrijven, en dus extra economische activiteit. Meer welvaart. Ook voor Vlaanderen, en zeker voor Vlaams-Brabant. Maar wil Vlaams-Brabant dan ook even consequent zijn? Waarom zouden eurocraten alleen in Brussel en Waals-Brabant moeten wonen, en mag Vlaanderen of Vlaams-Brabant hen openlijk weigeren "omdat ze niet van hier zijn"? Per definitie komen Europese ambtenaren en hun families elders vandaan, toch?

Zo gaat dat treurige lied voort. Als oude Vlamingen het voorbeeld geven dat zij mogen discrimineren, dan de nieuwe dus ook. Elk land krijgt dan ook de allochtonen die het verdient. Waarom zouden de etnische minderheden die hier in Vlaanderen wonen plots als enigen moeten openstaan voor andere culturen, of zich als enigen verdraagzaam opstellen? ‘Onze’ allochtonen leven hier, ze absorberen de heersende waarden van hier, het gangbare discours van de Vlaamse samenleving. Ze integreren en worden Vlaamser. Dat wil zeggen: onverdraagzamer en agressiever. De meest geïntegreerde woordvoerder van een etnische minderheid moet Michael Freilich van Joods Actueel zijn. Zeg maar: de Mark Demesmaeker van de Joodse gemeenschap. Een onverdraagzaam sujet dat een evangeliepassage over "huichelaars in de synagoge" wilde schrappen. Onzin natuurlijk. Moeten we dan ook de Joodse Bijbelrollen te lijf gaan? Moeten we die vreselijk discriminerende portretten van de Egyptenaren uit de Exodus verbranden, waarin de Joodse Jahweh volkomen onschuldige eerstgeboren Egyptische kinderen liet sterven? Is dat niet allemaal zeer discriminerend tegenover de andere volkeren uit het Midden-Oosten?

Maar Freilich past zich natuurlijk gewoon aan aan het heersende discours in Vlaanderen. Daartoe wordt hij nu ook aangezet door de Vlaamse regering. Want dat is de morele les: mijd de vreemde, weer de andere. Aanvaard in je buurt alleen mensen vanuit diezelfde buurt.

Nieuwe patroon

In zijn briljante, want even duidelijke als genuanceerde essay Het land van aankomst wedt auteur Paul Scheffer op een duidelijke basisregel voor de nieuwe, veeltalige, multiculturele en godsdienstige maatschappij: "Gelijke monniken, gelijke kappen." Vandaar zijn huiver voor positieve discriminatie: omdat het de gelijke behandeling onder druk zet.

Over het algemeen reageren lieden als Mark Demesmaeker overigens altijd furieus op elke voorstel tot positieve discriminatie, zeker als het over allochtonen gaat. Maar voor de eigen groep mag het wel. Vlaams-Brabant aan de Vlaams-Brabanders. Eurocraten eruit. Andermaal: discriminatie, nu ook gelegitimeerd door Kris Peeters, Marino Keulen, Bert Anciaux, Frank Vandenbroucke en co. Door de Vlaamse regering, de nieuwe patroon van ‘eigen volk eerst’.

Dat een tweedekeus Brabants trekpaard als Mark Demesmaeker met discriminatie komt aandraven, tot daar aan toe. Maar dat  de Vlaamse regering die onzin overneemt,  is stilaan dramatisch voor het land

column door Walter Pauli

Bron: De Morgen