Filip Canfyn vindt ‘onvoorstelbare dingen’ in het woonbeleid. Hij is directeur stadsplanning en -ontwikkeling van de stad Kortrijk.

Het Vlaamse grond- en pandenbeleid mag dan niet meteen het spectaculairste politiek schouwspel opleveren, belangrijk is het wel. Het decreet, dat twee weken geleden werd goedgekeurd, zegt dat er tegen 2020 65.000 sociale woningen bij moeten komen in Vlaanderen. Om het aanbod aan sociale woningen beter te verspreiden over heel Vlaanderen moeten in alle gemeenten 1,66 procent van de nieuwe woningen sociale huurwoningen zijn. Bovendien leverde de eis dat nieuwe bouwkavels in 67 dorpen en steden enkel worden toegewezen aan kopers die een nauwe band hebben met de streek, de banvloek van zowel Louis Tobback als de MR op. Maar de Kortrijkse directeur stadsplanning Filip Canfyn heeft nog meer problemen met het decreet.

Vanuit mijn huidige functie als ambtelijk verantwoordelijke voor het beleid qua ruimtelijke ordening en qua huisvesting van een centrumstad én vanuit mijn professioneel verleden in de bouw- en ontwikkelingswereld heb ik de laatste weken de kans gehad om alle informatie en standpuntbepalingen inzake het nieuwe decreet grond- en pandenbeleid van op de eerste rij mee te maken in elk betrokken midden: de lokale overheid, de sociale bouwmaatschappijen en de vastgoedsector.

Dit decreet grond- en pandenbeleid, waarmee de Vlaamse regering meer dan 60.000 nieuwe sociale woningen wil doen bouwen door de privésector (ik vat de kerngedachte hiermee zéér kort samen), is zonder veel media-aandacht door het parlement gesluisd. Had N-VA’er Mark Demesmaecker geen flamingantische overwinning in de Brusselse rand geclaimd voor het hoofdstuk ‘wonen in eigen streek’, dan was Vlaanderen allang weer met de orde van de dag bezig.

En toch staan er onvoorstelbare dingen in dat decreet, die zowel de parlementsleden als de journalisten ontgaan zijn. Zo wordt de sociale last (het moeten bouwen van sociale woningen) opgelegd aan vastgoedprojecten van minimaal 10 huizen (grondgebonden eengezinswoningen dus) of van minimaal 50 appartementen. Waarom worden in godsnaam huizen gediscrimineerd door het scheppen van een veiligheidszone voor appartementen tussen 10 en 50 stuks? Wie zal nog een kleinschalig huizenproject willen opzetten als hij een deel verliest aan de sociale sector? Zijn de kernen van dorpen en steden al niet genoeg geïnfecteerd met banale flats van gemakzuchtige promotoren? En waarom worden de steden in hun regierol genegeerd en kunnen zij eengezinswoningen niet meer inzetten in de strijd tegen de stadsvlucht?

Meer nog, in het hele decreet grond- en pandenbeleid wordt geen millimeter aandacht besteed aan energiezuinigheid. De Vlaamse regering verplicht al geruime tijd (en terecht) een beperkt energieverbruik voor alle nieuwe schoolgebouwen, maar 60.000 nieuwe sociale woningen mogen zonder een greintje bezorgdheid voor de energieconsumptie opgetrokken worden. Een regelrechte schande natuurlijk, want wie betaalt de energierekening? Inderdaad, de sociale huurder. Wat aan de ene kant gegeven wordt met een verlaagde huurprijs, wordt aan de andere kant weer afgepakt met de gas- en elektriciteitsfactuur. Wie vindt dit uit?

Geen enkele betrokken partij (en we bedoelen geenszins de politieke partijen, integendeel zelfs) is tevreden met het decreet. De politieke partijen noemen zich trots op dit compromis, maar niemand weet wie de vragende partij ervan is. De sociale bouwmaatschappijen alvast niet, want die krijgen nu al hun jaarlijks bouwbudget niet op en moeten met dit decreet hun activiteit verdubbelen. Er zal veel volk komen kijken… De ontwikkelingswereld ook niet, want die draait op voor de sociale last en krijgt tegen haar zin een tweede boer (de sociale bouwsector, niet bepaald volgens dezelfde logica opererend) op haar erf. De lokale overheid ook niet, want die moet dit geforceerde decreet toepassen vanaf 1 september 2009 zonder dat er uitzicht is op snelle en transparante uitvoeringsbesluiten en concrete afspraken. Erger nog, de gemeenten moeten dit decreet waar maken vanuit een nogal lullige onderhandelingspositie. De brave gemeenten, die nu al het streefcijfer van 9 procent sociale huurwoningen op hun grondgebied gerealiseerd hebben, moeten de handrem aantrekken terwijl de stoute gemeenten, die (bijna) geen sociale woningen tellen, zich in alle bochten moeten wringen om wat zij noemen de eigenheid van hun gemeente te beschermen en de sociale woningen buiten te houden.

Tot slot: waarom heeft geen enkele journalist nieuws gemaakt van het feit dat de vader van het decreet grond- en pandenbeleid, minister Dirk Van Mechelen, ook burgemeester is van een gemeente, Kapellen om juist te zijn, waar vandaag welgeteld 0,33 procent sociale huurwoningen bestaan? Hij zou maar eens het goede voorbeeld kunnen tonen. Wie ligt wakker van dit decreet?

(Deze tribune vertolkt alleen het persoonlijke standpunt van de auteur.)

Bron: De Morgen